Ψηφοφορίες «Ζευς»

1. Γενικά

Η «Ψηφιακή Κάλπη Ζευς» είναι ένα πληροφοριακό σύστημα για την αδιάβλητη διεξαγωγή απόρρητων ψηφοφοριών με αμιγώς ηλεκτρονικό τρόπο. Τόσο η προετοιμασία της ψηφοφορίας από τη διεξάγουσα αρχή, όσο και η υποβολή της ψήφου από τους ψηφοφόρους, γίνονται απομακρυσμένα μέσω Διαδικτύου.

Οι ρόλοι

Στο πληροφοριακό σύστημα ΖΕΥΣ υπάρχουν οι παρακάτω διακριτοί ρόλοι:

• Διαχειριστής. Προετοιμάζει, εποπτεύει και διαχειρίζεται τη διαδικασία της ψηφοφορίας
  
• Εφορευτική επιτροπή. Διασφαλίζει το απόρρητο και την ακεραιότητα της ψηφοφορίας.
  
• Ψηφοφόροι. Ψηφίζουν ηλεκτρονικά μέσω μοναδικού ασφαλούς συνδέσμου.
  

Η διαδικασία

Η διαδικασία της ψηφοφορίας επιγραμματικά:

• Η διεξάγουσα αρχή συντάσσει τα ψηφοδέλτια και τη λίστα των ψηφοφόρων και ορίζει την εφορευτική επιτροπή.
• Η λίστα των ψηφοφόρων αποτελείται από τα ονοματεπώνυμά τους και την ηλεκτρονική τους διεύθυνση.
• Οι ψηφοφόροι λαμβάνουν στην ηλεκτρονική τους διεύθυνση μήνυμα με το οποίο καλούνται να ψηφίσουν. Το μήνυμα περιέχει σύνδεσμο (link) που οδηγεί στο ψηφιακό παραπέτασμα μέσα στο οποίο υποβάλλεται η ψήφος.
• Το παραπέτασμα θα ενεργοποιηθεί όταν η εφορευτική επιτροπή εκκινήσει την ψηφοφορία.
• Ο διαχειριστής εκκινεί και στο τέλος λήγει την ψηφοφορία.
• Οι ψηφοφόροι ψηφίζουν εντός του ορισμένου χρονικού διαστήματος και λαμβάνουν ψηφιακή απόδειξη της συμμετοχής τους.
• Με το πέρας της ψηφοφορίας, ο διαχειριστής δίνει την εντολή για την αυτόματη καταμέτρηση των ψηφοδελτίων.

Η επικοινωνία των αρχών και των ψηφοφόρων με το πληροφοριακό σύστημα «Ζευς» γίνεται μέσω ενός απλού προγράμματος περιήγησης του Παγκόσμιου Ιστού (web browser), ενώ προστατεύεται όπως ακριβώς και οι οικονομικές συναλλαγές μέσω Διαδικτύου.

Η ασφάλεια της διαδικασίας

Η ακεραιότητα της ψηφοφορίας είναι μαθηματικά επαληθεύσιμη από τον καθένα μέσω της χρήσης κρυπτογραφίας, και χωρίς καμία προσβολή του απόρρητου.

Το απόρρητο της ψήφου είναι ευθύνη της εφορευτικής επιτροπής και είναι πρακτικά εξασφαλισμένο αρκεί να υπάρχει ένα και μόνο τίμιο μέλος στην επιτροπή.

2. Ο Ψηφοφόρος

Ο ψηφοφόρος λαμβάνει μήνυμα στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο το οποίο αποστέλλεται από τον διαχειριστή της ψηφοφορίας. Το μήνυμα τον πληροφορεί για την ακριβή ημερομηνία και ώρα έναρξης και λήξης της ψηφοφορίας.

Εφόσον η αποστολή του μηνύματος γίνει μετά την οριστικοποίηση της ψηφοφορίας, θα περιέχεται σε αυτό επιπλέον ένας προσωπικός και απόρρητος σύνδεσμος προς τον ιστότοπο του συστήματος «Ζευς». Η διαδικασία υποβολής της ψήφου ξεκινά ακολουθώντας τον σύνδεσμο αυτό, εφόσον βέβαια η ψηφοφορία βρίσκεται σε εξέλιξη και θα είναι δυνατή μόνο εντός του χρονικού διαστήματος που έχει οριστεί για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας.

Στην οθόνη του ψηφοφόρου εμφανίζεται ένα εισαγωγικό σημείωμα που περιγράφει τη διαδικασία υποβολής ψήφου. Η διαδικασία αποτελείται από δύο βήματα: την επιλογή των υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο και την υποβολή του ψηφοδελτίου.

Στο 1^ο βήμα εμφανίζονται στην οθόνη οι επιλογές του ψηφοδελτίου, καθώς και οι απαραίτητες οδηγίες για τη συμπλήρωση του. Ο ψηφοφόρος συνθέτει διαδραστικά το ψηφοδέλτιο της επιλογής του.

Όταν ολοκληρώσει τη διαδικασία της επιλογής, ο ψηφοφόρος προχωρά στην υποβολή του ψηφοδελτίου. Το επιλεγμένο ψηφοδέλτιο κρυπτογραφείται στον τοπικό υπολογιστή του ψηφοφόρου και στη συνέχεια υποβάλλεται μέσω δικτύου στο σύστημα «Ζευς». Το σύστημα εκδίδει ψηφιακή απόδειξη καταχώρισης της ψήφου σε μορφή απλού αρχείου κειμένου, την οποία ο ψηφοφόρος οφείλει να φυλάξει, καθώς είναι απαραίτητη για την υποβολή και επεξεργασία τυχόν ενστάσεων.

3. Η Εφορευτική Επιτροπή

Τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής στο σύστημα «Ζευς» είναι οι κλειδοκράτορες της ψηφοφορίας. Τα μέλη της επιτροπής λαμβάνουν ειδικά κρυπτογραφικά κλειδιά, τους Κωδικούς Ψηφοφορίας. Οι κωδικοί αυτοί είναι όλοι απαραίτητοι για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας καθώς και για την αποκρυπτογράφηση των αποτελεσμάτων. Εάν χαθεί έστω και ένας, η ψηφοφορία δε θα μπορέσει να ολοκληρωθεί, καθώς θα είναι αδύνατη η αποκρυπτογράφηση των ψηφοδελτίων και κατά συνέπεια η εξαγωγή αποτελεσμάτων. Κάθε μέλος της εφορευτικής επιτροπής είναι υπεύθυνο για τη διαφύλαξη του δικού του Κωδικού, ενώ το σύστημα «Ζευς» έχει και αυτό ένα Κωδικό για κάθε ψηφοφορία, σαν να ήταν μέλος της επιτροπής.

Η πρώτη πράξη του κάθε μέλους της επιτροπής είναι να εισέλθει στον ιστότοπο της ψηφοφορίας, να παράξει έναν καινούριο Κωδικό Ψηφοφορίας, και στη συνέχεια να καταθέσει το δημόσιο τμήμα του στο σύστημα «Ζευς». Η ψηφοφορία μπορεί να αρχίσει μόνο όταν όλα τα μέλη της επιτροπής έχουν εκτελέσει και επιβεβαιώσει αυτό το βήμα.

Μετά το πέρας της ψηφοφορίας η αποκρυπτογράφηση των ψηφοδελτίων είναι αδύνατη χωρίς όλους τους Κωδικούς Ψηφοφορίας. Κάθε μέλος της εφορευτικής επιτροπής συνδέεται με το σύστημα «Ζευς» για να παρέχει τα κρυπτογραφικά δεδομένα που είναι απαραίτητα για την εξαγωγή των περιεχομένων των ψηφοδελτίων. Η παροχή των κρυπτογραφικών δεδομένων δεν προσβάλλει το απόρρητο της ψηφοφορίας.

4. Ο Διαχειριστής

Ο διαχειριστής μίας ηλεκτρονικής ψηφοφορίας μέσω του συστήματος «ΖΕΥΣ» είναι υπεύθυνος για την προετοιμασία της ψηφοφορίας, την εποπτεία της ομαλής διεξαγωγής της και την εξαγωγή αποτελεσμάτων.

5. Η Μίξη των Ψηφοδελτίων

Προκειμένου να διασφαλιστεί το απόρρητο της ψήφου, όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της ψηφοφορίας, και πριν γίνει η καταμέτρηση των ψήφων, παρεμβάλλεται ένα ενδιάμεσο στάδιο μίξης των ψηφοδελτίων. Στο στάδιο αυτό τα ήδη κρυπτογραφημένα, από τους ψηφοφόρους, ψηφοδέλτια, κρυπτογραφούνται με ειδικό τρόπο εκ νέου από το σύστημα «Ζευς», ώστε πλέον να μην είναι αναγνωρίσιμα και αναδιατάσσονται τυχαία. Στο τέλος της διαδικασίας μίξης έχουμε ένα σύνολο ψηφοδελτίων τα οποία όταν αποκρυπτογραφηθούν θα έχουν το ίδιο περιεχόμενο με το αρχικό, αλλά θα είναι αδύνατον να τα συνδέσουμε με τους ψηφοφόρους που τα υπέβαλαν.