Ασφαλές Περιβάλλον Συνεργασίας

1. Εισαγωγή

Οι κυβερνήσεις και δημόσιοι οργανισμοί απομακρύνονται τα τελευταία χρόνια από τους ιδιώτες παρόχους cloud υπηρεσιών εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών σχετικά με την ψηφιακή κυριαρχία, την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια. Αυτοί οι λόγοι έχουν οδηγήσει στην αναζήτηση λύσεων ανοιχτού λογισμικού που μπορούν να εγκατασταθούν στην υποδομή ενός οργανισμού (self-hosted) ενώ ταυτόχρονα διαθέτουν τις απαραίτητες λειτουργίες που προσφέρουν οι εμπορικές υπηρεσίες όπως π.χ. το Google Workspace και το Microsoft 365.

Στο αποθετήριο αυτό υλοποιούμε υπό τη μορφή εργαλειοθήκης (toolkit) μια ολοκληρωμένη λύση ή αλλιώς ένα Ασφαλές Περιβάλλον Συνεργασίας με βάση τα λογισμικά Nextcloud, Collabora, Element και Jitsi. Το Nextcloud διαθέτει ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον με λειτουργίες όπως η αποθήκευση και διαμοιρασμός αρχείων, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ημερολόγιο, συνομιλίες κ.α. Το Collabora είναι μια σουίτα συνεργατικής επεξεργασίας εγγράφων η οποία ενσωματώνεται στο Nextcloud. Το Element είναι μια εφαρμογή ασφαλούς επικοινωνίας και συνεργασίας ενώ το Jitsi μια πλατφόρμα τηλεδιασκέψεων.

Τα παραπάνω λογισμικά δεν είναι φυσικά οι μοναδικές επιλογές, αλλά επιλέχθηκαν γιατί αποτελούν διαδεδομένες λύσεις που χρησιμοποιούνται ήδη με επιτυχία από κυβερνητικούς οργανισμούς παγκοσμίως, βρίσκονται σε συνεχή ανάπτυξη, υποστηρίζονται και συνεισφέρουν σε αυτά μεγάλες κοινότητες και διαθέτουν ειδικά πακέτα υποστήριξης για εταιρείες και οργανισμούς.

2. Ψηφιακή κυριαρχία

Η ψηφιακή κυριαρχία (digital sovereignty) αναφέρεται στην ικανότητα κάποιου να ασκεί έλεγχο στα δικά του δεδομένα και την ψηφιακή του υποδομή, διασφαλίζοντας ότι δεν υπόκειται σε εξωτερική επιρροή ή επιτήρηση. Με την ανάπτυξη μιας αυτο-εξυπηρετούμενης λύσης, οι δημόσιοι φορείς μπορούν να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο των δεδομένων τους, καθώς αυτά βρίσκονται στη δική τους υποδομή και δεν αποθηκεύονται σε διακομιστές που διαχειρίζονται ιδιώτες πάροχοι cloud υπηρεισών. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει στις κυβερνήσεις να ενισχύσουν την ψηφιακή τους κυριαρχία και να μετριάσουν τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται με την ανάθεση ευαίσθητων δεδομένων σε υπηρεσίες cloud τρίτων.

3. Ασφάλεια και προστασία των δεδομένων των πολιτών

Με την αυξανόμενη ψηφιοποίηση, η πρόκληση της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Οι κυβερνήσεις διαχειρίζονται ευαίσθητες πληροφορίες των πολιτών και είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί η εμπιστευτικότητα, η ακεραιότητα και η διαθεσιμότητα αυτών των δεδομένων.

Τα λογισμικά του toolkit διαθέτουν διάφορα χαρακτηριστικά και πρακτικές που συμβάλλουν στην προστασία των δεδομένων των πολιτών, όπως η κρυπτογράφηση δεδομένων, ο έλεγχος πρόσβασης, οι διαδρομές ελέγχου και η καταγραφή. Προσφέρουν επίσης χαρακτηριστικά και πρακτικές που ευθυγραμμίζονται με τους κανονισμούς προστασίας δεδομένων, όπως ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (GDPR). Παρέχουν εργαλεία που βοηθούν τις κυβερνήσεις να εκπληρώσουν τις νομικές τους υποχρεώσεις όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων χαρακτηριστικών όπως οι πολιτικές διατήρησης δεδομένων και η φορητότητα δεδομένων.

Με τη χρήση αυτών των χαρακτηριστικών, οι κυβερνητικοί οργανισμοί μπορούν να δημιουργήσουν ένα ισχυρό πλαίσιο προστασίας δεδομένων που διασφαλίζει ότι τα δεδομένα των πολιτών παραμένουν εμπιστευτικά και δεν είναι επιρρεπή σε διαρροές ή μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση.

4. Η ανάγκη της ψηφιοποίησης

Οι κυβερνητικοί οργανισμοί πρέπει να ανέβουν επίπεδο και να βελτιώσουν την παραγωγικότητα, επιτρέποντας την εξ αποστάσεως εργασία, τη συνεργασία σε πραγματικό χρόνο και τη γρήγορη αλλά ασφαλή ανταλλαγή εγγράφων με άλλους οργανισμούς. Το λογισμικά αυτής της εργαλειοθήκης παρέχουν μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα που διευκολύνει διάφορες πτυχές της διαδικασίας ψηφιακού μετασχηματισμού.

Το Nextcloud υποστηρίζει την απομακρυσμένη εργασία και την κινητικότητα, επιτρέποντας στους κυβερνητικούς υπαλλήλους να έχουν πρόσβαση στα αρχεία, τα έγγραφα και τις εφαρμογές τους από οποιαδήποτε τοποθεσία και συσκευή. Αυτή η ευελιξία ενισχύει την παραγωγικότητα, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και τη συνέχεια των κυβερνητικών λειτουργιών, ιδίως κατά τη διάρκεια απροσδόκητων γεγονότων, όπως φυσικές καταστροφές ή καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας.

Το Nextcloud, Element και Jitsi προσφέρουν εργαλεία επικοινωνίας και συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων λειτουργιών διάσκεψης ήχου/βίντεο, άμεσων μηνυμάτων και ομαδικής συνομιλίας. Αυτές οι λειτουργίες επιτρέπουν στους κυβερνητικούς υπαλλήλους να επικοινωνούν και να συνεργάζονται αποτελεσματικά, είτε εργάζονται εξ αποστάσεως είτε εντός κυβερνητικών γραφείων. Η απρόσκοπτη επικοινωνία και συνεργασία συμβάλλουν στην ενίσχυση της ομαδικής εργασίας, την ταχύτερη λήψη αποφάσεων και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κυβερνητικών λειτουργιών.